Abusu relashonal
Abusu relashonal ta abusu/maltrato ku ta ser kometé dor di un persona ku ta forma parti di e seno familiar di e víktima. E perosna aki por ta un (èks) kasa/pareha/frei, kualke un miembro di famia (p.e.: yu, ruman, tio primu ets.) òf un bon amigu(a) di kas. Tipo di abusu relashonal: 1. Físiko (E víktima ta ser maltrata kaminda ta risibí daño, herida i dolor dor di e abusador na partinan di kurpa (ku chèns di laga asta marka atras).2. Emoshonal/Mental (E víktima ta den un posishon kaminda e ta sinti òf pensa ku e no ta konta òf e no ta bal nada komo persona. Tambe ta yama e víktima nòmbernan òf palabranan insolente.3. Seksual (E víktma ta ser obliga pa tene reelashon seksual òf ta ser viola dor di e abusador).4. Finansiero (E víktima ta traha i e abusador ta gasta su sèn òf e víktima ta depende finansieramente di e abusador).5. Pèrmit di estadia
Abusu seksual/Violashon
Abusu seksual/violashon ta un nòmber general ku ta ser uza pa definí diferente delito penal den kual un persona ta obligá su víktima pa komete òf forma parti di un akto seksual kontra su boluntat. E víktima por ta un menor òf un mayor di edat. Pornografia infantil i hasi aktonan seksual ku un persona ku no por ekspresá su boluntat (paso p.e.: e ta drumí, bou di influensia di alkohòl, droga òf kualke otro remedi, tin un deskapasidat mental) tambe ta kai bou di un delito seksual.
Abusu/Maltrato
Abusu/Maltrato ta ora konsientemente ta agredí i/òf hasi un persona dolor físikamente(p.e.: dal, skòp, hasi uzo di opheto). Intimidashon, menospresio i/òf tenta/pèst tambe ta ser konsiderá komo abusu/maltrato (mental/emoshonal).
Abusu verbal/Menasa
Menasa ta na momentu ku un persona bisa ku e lo hasi un otro persona un daño. (p.e.: bisa ku elo agredí òf ku lo mata. Esaki por pasa tur kaminda i dor di kualke un persona konosí òf deskonosí)
"Stalking"Persigui un hende
"Stalking" ta ora konsientemente un persona ta akosá un otro persona tur momentu, lagando e sinti su mes insigur. Konstantemente ta persigui e víktima, ta yam'é òf manda mensahe no deseá via di telefòn, ta menasa di hasi e víktima un daño.
Atrako/Kiebro/Ladronisia
Atrako ta na momentu ku un persona deskonosí ta obligá bo pa entregá sèn i/òf pertenensianan bou di preshon, menasa uzando forsa den kombinashon ku maltrato físiko. (Por uza opheto p.e.: kuchu i/òf arma di kandela durante di e akto aki). Kiebro/Ladronisia ta sosode ora e víktima no tabata presente durante di e akto, kaminda deskonosí ta tuma posishon di tur e kosnan di balor ku na e momentu ei ta na alkanse. *Tur esaki por pasa na un kas, un negoshi, den un outo i/òf riba kaya.
Desgrasia di outo ku morto
"aksidente di tráfiko ku konsekuensia fatal" ta na momentu ku surgí aksidente di tráfiko den kual persona(nan) a resulta gravemente heridá òf ku a muri akonsekuensia di sla.
Un konfrontashon kaminda partido(nan) ta tira otro
Tiroteo
Trafikashon di hende i kontrabanda di hende
Trafikashon di hende ta nifiká rekluta abase di engaño, transporta òf interkambia persona(nan) kontra di nan boluntat ku e proposito pa eksplotanan, violando e derechi di liberdat. p.e.: prostitushon obligá, traha sin pago i/òf menos sèn ku normalmente mester gana pa e trabou. Kontrabanda di hende ta nifiká trafikashon di hende di un manera ilegal di un pais pa otro. Ku ta bira un delito di karkater internashonal.
Kandela Intenshonal
Kandela intenshonal ta ora un propiedat di bo wòrdu sendé na kandela ku e meta pa hasi abo òf bo propiedat daño.
Daño i perhuisio
Si bo a risibí un daño, naturalmente bo lo ke un konpensashon!Yama i traha un sita ku un funshonario di Stichting Slachtofferhulp (Fundashon Yudansa pa Víktima) asina bo risibí e notifikashon di Ministerio Públiko.
Dokumentonan ku mester:1. Kopia di ID (validó)2. Kopia di e notifikashon di Ministerio Públiko3. Kopia di faktura (nan)4. Kopia di denunsia i/òf rapòrt di polis5. Karta(nan) di dòkter i/òf sikólogo6. Karta firma dor di bo persona ku ta duna Stichting Salchtofferhulp (Fundashon Yudansa pa Víktima) e outorisashon pa representá bo den korte
SSHC na su turno lo entregá bo petishon di daño i perhuisio na Ministerio Públiko.Tene na kuenta ku e petishon MESTER keda entregá mas tardá 3 dia promé ku e kaso
Kalamidat
Kalamidat ta un evento NO intenshoná òf inesperá ku ta relashona ku e kalidat di e atenshon i ku a resultá den morto di persona i/òf konsekuensianan dañino pa e komunidat den su totalidat.P.e.: Temporada di mal tempu (Orkan, Warwaru, Temblor ets.), Aksidente aereo, eksploshon.